Apelacja i zażalenie
Obowiązująca w polskim prawie zasada dwuinstancyjności powoduje, że zarówno w postepowaniu cywilnym jak i karnym od większości orzeczeń Sądu I Instancji można się odwołać do Sądu II Instancji.
Podobnie w postepowaniu karnym na etapie śledztwa czy dochodzenia od większości rozstrzygnięć wydanych przez Policję lub Prokuratora można odwołać się do Sądu.
Odpowiedzi na pytania: na jakie orzeczenie przysługuje odwołanie do organu II Instancji,, do kogo należy je złożyć, jaki jest termin na zaskarżenie niekorzystnego rozstrzygnięcia, znajdują się teoretycznie w Kodeksie Postępowania Cywilnego i Kodeksie Postępowania Karnego. Dodatkowo Prokurator lub Sąd mają obowiązek pouczyć osobę, której dotyczy wydane orzeczenie o prawie i terminie wniesienia odwołania. Rzecz wydaje się zatem prosta – wystarczy wysłuchać lub przeczytać pouczenie albo sięgnąć do kodeksu Postepowania Karnego czy Kodeksu Postępowania Cywilnego. W praktyce nie jest to wcale proste, w szczególności dla osoby, która nie jest adwokatem czy radcą prawnym. Problem leży w tym, że przepisy regulujące sposób odwołania od niekorzystnych decyzji procesowych są złożone, zawiłe, pełne zasad, wyjątków i wyjątków od wyjątków. Wystarczy powiedzieć, że w przedmiocie sposobu i terminu do składania środków odwoławczych zapadło kilkaset, jeśli nie kilka tysięcy orzeczeń Sądów Apelacyjnych i Sądu Najwyższego. Jest zatem jasne, że w zakresie właściwego trybu, formy i terminu zaskarżenia orzeczeń nic nie jest takie jasne, jak być powinno.
Dodatkowo, złożenie odwołania od niekorzystnego rozstrzygnięcie we właściwej formie, w odpowiednim terminie i do właściwego organu spowoduje jedynie, że zostanie ono rozpoznane i wcale nie oznacza, że odwołanie będzie skuteczne.
Z tych właśnie powodów zdecydowałem się na zamieszczenie na tej stronie wzorów najważniejszych środków odwoławczych od orzeczeń w sprawach karnych i cywilnych. Dla ułatwienie skorzystania z tych wzorów, przy każdym zamieściłem instrukcję pozwalającą na złożenie ich z zachowaniem wymaganej prawem formy.