Umorzenie postępowania egzekucyjnego z alimentów na wniosek dłużnika

W tym artykule odniosę się do możliwości umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek dłużnika co do świadczeń wymagalnych w przyszłości, a więc przede wszystkim alimentów.

Płacenie świadczeń okresowych (czyli np. alimentów) regularnie i we wskazanym terminie nie powoduje, że wierzyciel nie ma prawa skierować sprawy do postępowania egzekucyjnego. Jest to nieustanny problem dla rodziców, od których sąd zasądził alimenty na rzecz małoletnich.

Postępowanie egzekucyjne może być w głównej mierze umorzone na wniosek wierzyciela, czyli np. do momentu złożenia przez wierzyciela (matkę lub ojca dziecka) wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego. Istnieje kilka wyjątków dotyczących umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek jednej ze stron, w tym dłużnika.

W celu umorzenia egzekucji, która niejednokrotnie przynosi dłużnikowi wiele problemów, można oprzeć się o art. 883 § 2 k.p.c. Jak wynika z mojej praktyki zawodowej, mimo nowelizacji przepisów cywilnych, komentowany przepis nie jest dobrze znany wszystkim dłużnikom, którzy chcą spłacać terminowo alimenty.

Stosownie do art. 883 § 2 k.p.c., dłużnik może żądać umorzenia egzekucji co do świadczeń wymagalnych w przyszłości (a więc także alimentów), jeżeli uiści wszystkie świadczenia wymagalne i złoży na rachunek depozytowy Ministra Finansów sumę równającą się sumie świadczeń periodycznych za sześć miesięcy, z równoczesnym umocowaniem komornika do podejmowania tej sumy. Komornik skorzysta z tego umocowania, gdy stwierdzi, że dłużnik popadł w zwłokę z uiszczeniem świadczeń wymagalnych; równocześnie wszczyna z urzędu egzekucję.

Zgodnie z powyższym zapisem, jeżeli dłużnik złoży odpowiednią kwotę, za pół roku na którą składa się odpowiednio sześć rat alimentów za każdy miesiąc (6 x kwota za każdy miesiąc orzeczonych alimentów), dochodzi w konsekwencji do umorzenia postępowania egzekucyjnego. Czyli np. wartość jednej raty alimentacyjnej wynosi 500 zł, tak więc na odpowiedni rachunek depozytowy Ministra Finansów należy wpłacić łączną kwotę 3.000 zł (6 x 500 zł = 3.000 zł).

Ustawodawca wprowadzając ten przepis, doprowadził do odpowiedniej ochrony wierzyciela w przypadku braku możliwości ściągnięcia alimentów od dłużnika, a z drugiej strony pozwolił dłużnikowi na zmniejszenie ryzyka egzekucji i tym samym częściowego lub niekiedy całościowego uniknięcia kosztów egzekucji komorniczej.

Oprócz spłacenia wszystkich świadczeń wymagalnych (a więc alimentów dotąd niezapłaconych) oraz złożenia sumy za pół roku alimentów, dłużnik musi odpowiednio umocować komornika do podjęcia powyższej kwoty złożonej do depozytu w przypadku, gdyby komornik stwierdził, że dłużnik popadł w zwłokę z uiszczeniem wymagalnych (przysługujących wierzycielowi) alimentów.

Należy podkreślić, że powyższa kwota złożona na odpowiedni rachunek depozytowy Ministra Finansów będzie zatrzymana („zamrożona”), przez cały czas, w którym dłużnik będzie zobowiązany do płacenia alimentów.

Pragnę wskazać, że zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 27 lutego 2008 r. o sygn. III CZP 153/07, do złożenia przez dłużnika w toku egzekucji świadczenia do depozytu sądowego na podstawie art. 883 § 2 k.p.c. nie jest wymagane zezwolenie sądu przewidziane w art. 6932 § 1 k.p.c.

Reasumując należy wskazać, że komornik sądowy, który dokonuje umorzenia egzekucji alimentów (co do świadczeń wymagalnych w przyszłości) w trybie art. 883 § 2 k.p.c. zatrzymuje tytuł wykonawczy w aktach sprawy. Ponadto, w przypadku uzyskania informacji o tym, że dłużnik popadł w zwłokę z uiszczeniem rat alimentacyjnych, komornik wszczyna egzekucję z urzędu, a więc może m.in. prowadzić egzekucję zarówno z ruchomości, jak i z wynagrodzenia za pracę.