W jaki sposób złożyć pozew o obniżenie alimentów na rzecz małoletniego dziecka

Celem niniejszego artykułu jest wskazanie w jakich przypadkach możesz żądać obniżenia alimentów na rzecz Twojego małoletniego dziecka. Często zdarza się, że po dniu wydania wyroku zasądzającego alimenty na rzecz małoletniego dziecka zmieniają się okoliczności, które Sąd brał pod uwagę przy zasądzaniu alimentów w danej kwocie. Alimenty, które zostały ustalone w ugodzie zawartej między Tobą a przedstawicielką ustawową małoletniego dziecka również mogą ulec obniżeniu na skutek zmiany stosunków.

Zgodnie z art. 138 krio W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Zmiana stosunków jest zatem zmianą okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego, które pojawiły się po wydaniu wyroku zasądzającego alimenty lub po zawarciu ugody określającej wysokość alimentów.

A zatem możesz żądać obniżenia alimentów na rzecz małoletniego dziecka w trzech przypadkach:

1) zmniejszenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniego dziecka po dniu wydania wyroku zasądzającego alimenty (ewentualnie po zawarciu ugody określającej wysokość alimentów);

2) zmniejszenia Twoich możliwości zarobkowych i majątkowych po dniu wydania wyroku zasądzającego alimenty (ewentualnie po zawarciu ugody określającej wysokość alimentów);

3) zwiększenia przez Ciebie sprawowania pieczy nad małoletnim dzieckiem po dniu wydania wyroku zasądzającego alimenty (ewentualnie po zawarciu ugody określającej wysokość alimentów);

lub jeżeli powyższe przesłanki wystąpiły łącznie.

Szczegółowe omówienie powyższych przesłanek, od których zależy obniżenie alimentów znajdziesz w niniejszym artykule w podrozdziale „ uzasadnienie żądania”.

Oznaczenie stron w pozwie

To Ty jesteś powodem w procesie, zaś małoletnie dziecko jest pozwanym, którego reprezentuje przedstawiciel ustawowy. Przedstawiciel ustawowy działa w imieniu i na rzecz małoletniego.

Przykład: ojciec, który dochodzi obniżenia alimentów jest powodem w sprawie, zaś małoletnie dziecko, od którego ojciec żąda obniżenia alimentów jest pozwanym. Gdy wskażesz jako pozwanego matkę dziecka, sąd odrzuci pozew. Zatem oznaczenie stron powinno wyglądać w następujący sposób: Powód: Twoje imię i nazwisko (nr Pesel, adres zamieszkania) Pozwany: imię i nazwisko dziecka oraz adres zamieszkania, reprezentowany przez matkę małoletniego przedstawicielkę ustawową XYZ i wskazanie adresu zamieszkania.

Oznaczając strony procesu musisz pamiętać, aby wskazać ich imię, nazwisko, adres, a także nr PESEL. W przypadku składania pozwu o obniżenie alimentów od małoletniego dziecka pamiętaj, że również niezbędne jest wskazanie danych jego przedstawiciela ustawowego (np. matki) tj. imienia i nazwiska, adresu zamieszkania, a także stopnia pokrewieństwa z małoletnim.

Właściwość Sądu, czyli do którego Sądu skierować pozew o obniżenie alimentów

Pozew o obniżenie alimentów na rzecz małoletniego musisz skierować do właściwego sądu. Rzeczowo właściwym sądem będzie zawsze Sąd Rejonowy – Wydział Rodzinny i Nieletnich, zaś miejscowo sąd, w którego okręgu małoletnie dziecko ma miejsce zamieszkania. Zgodnie z art. 27 par 1 k.p.c. Powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania.

W przeciwieństwie do spraw o zasądzenie alimentów lub ich podwyższenie, nie ma w tym przypadku możliwości wniesienia pozwu przed sąd właściwy ze względu na Twoje miejsce zamieszkania.

Przykład:

• jeżeli małoletni ma miejsce zamieszkania na Woli, właściwy do rozpoznania sprawy będzie Sąd Rejonowy dla Warszawy – Woli w Warszawie

Zgodnie z art. 25 k.c miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Z kolei zgodnie z art. 26 § 1 k.c miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej. Zgodnie z § 2 powyższego przepisu jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.

Dlatego też miejsce zameldowania pozwanego (małoletniego dziecka) nie ma tutaj żadnego znaczenia. Ważne jest tutaj miejsce faktycznego pobytu Twojego dziecka.

Określenie wartości przedmiotu sporu

W pozwie o obniżenie alimentów musisz także wskazać wartość przedmiotu sporu z uwagi na to, iż jest to roszczenie majątkowe. Zastosowanie ma tutaj art. 22 k.p.c, zgodnie z którym w sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok”. A zatem, w przypadku powództwa o obniżenie alimentów, wartość przedmiotu sporu to różnica między dotychczasową wysokością alimentów a wnioskowanymi alimentami pomnożona przez liczbę 12.

Przykład: alimenty dotychczas wynosiły 2.000 zł miesięcznie, powód żąda obniżenia alimentów do wysokości 1.500 zł miesięcznie, wartość przedmiotu sporu będzie wynosić 6.000 zł (500×12 m-cy = 6.000zł)

Prawidłowy tytuł pisma

Gdy kierujesz pozew do Sądu pamiętaj, abyś odpowiednio zatytułował pismo. Prawidłowy tytuł pisma powinien brzmieć „Pozew o obniżenie alimentów na rzecz małoletniego dziecka” lub „pozew o obniżenie alimentów”. Co prawda błędne zatytułowanie pisma nie powoduje negatywnych skutków dla strony takich jak odrzucenie pozwu czy wezwanie do uzupełniania braków formalnych, jednakże prawidłowe zatytułowanie pisma przyśpiesza rozpoznanie sprawy.

Pamiętaj koniecznie o wskazaniu adresu, danych osobowych oraz Twoim nr PESEL , a także o własnoręcznym podpisie pod pismem. Gdy w piśmie pominiesz te dane narazisz się na brak formalny i wydłużenie postępowania. W takim przypadku Sąd na podstawie art. 130 § 1 k.p.c wezwie Cię do uzupełnienia braków formalnych pod rygorem zwrotu pozwu. Zgodnie z tym przepisem „Jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie uiszczono należnej opłaty, przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygodniowym. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym”. Jak wynika z powyższego na uzupełnienie braku formalnego masz 7 dni od dnia doręczenia Ci wezwania sądu do uzupełnienia braków formalnych, pod rygorem odrzucenia pozwu.

Określenie żądania

Pozew powinien składać się z dwóch części: określenia żądania oraz jego uzasadnienie. Określenie żądania powinno być jasne dla Sądu.

na podstawie art. 138 k.r.i o. wnoszę o obniżenie alimentów na rzecz (imię i nazwisko dziecka) od pozwanego, orzeczonych wyrokiem (tutaj wpisz Sąd, który wydał wyrok zasądzający alimenty) w sprawie o sygn. akt (tutaj wpisz sygnaturę akt) z kwoty (tutaj wpisz dotychczasową kwotę alimentów) zł miesięcznie do (tutaj wpisz obniżoną kwotę) zł miesięcznie, płatnych do 10- ego dnia każdego miesiąca z góry na rzecz powoda, wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia wniesienia pozwu.

• Przykładowo:

Obok głównego żądania tj. obniżenia kwoty alimentów, możesz także wnioskować o inne czynności, które może dokonać sąd, m.in.:

• zabezpieczenie powództwa na czas trwania postępowania,

Przykładowo:

Wniosek o zabezpieczenie roszczenia o alimenty

Na podstawie art. 730 k.p.c oraz art. 730¹ § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 753 §1 k.p.c wnoszę o udzielenie zabezpieczenia roszczenia o obniżenie alimentów poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda w czasie trwania postępowania kwoty (tutaj wpisz obniżoną kwotę alimentów ) miesięcznie płatnej do 10- ego dnia każdego miesiąca z góry wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat,

• powołanie i przeprowadzenie dowodu ze wskazanych przez Ciebie świadków,
• zażądanie o zwrócenie się przez Sąd do odpowiednich instytucji (sądy, urzędy, banki) o udostępnienie dokumentów,
• przeprowadzenie rozprawy pod Twoją nieobecność,

Uzasadnienie żądania

Z kolei uzasadnienie żądania powinno zawierać okoliczności faktyczne sprawy z przytoczeniem dowodów, które mają poprzeć twoje żądania. Powinieneś załączyć jak najwięcej dowodów, z których wynika fakt wpływający na obniżenie alimentów. Uzasadnienie powinno być czytelne dla Sądu. Najlepiej, jeśli podzielisz je na rozdziały. W pozwie powinny się znaleźć następujące rozdziały:

• usprawiedliwione potrzeby małoletniego - opisz szczegółowo wydatki, które obniżyły się na rzecz małoletniego po wydaniu wyroku zasądzającego alimenty, np. związane z wyżywieniem, mieszkaniem, edukacją, leczeniem – najlepiej jeśli każdą grupę wydatków opiszesz w podrozdziałach (np. koszty mieszkania, edukacji, leczenia). Pokaż Sądowi w jakim zakresie wydatki te zmniejszyły się od momentu wydania przez Sąd wyroku zasądzającego alimenty.
• możliwości zarobkowe i majątkowe – tutaj opisz swoją obecną sytuację majątkową porównując ją z okolicznościami sprzed wydania wyroku zasądzającego alimenty.
• Zakres pieczy sprawowanej nad małoletnim – zgodnie z art. 135 § 2. krio „wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego”. Jeżeli początkowo nie sprawowałeś opieki nad małoletnim dzieckiem lub kontakty z małoletnim dzieckiem odbywały się rzadko, a teraz regularnie się z nim widujesz lub sprawujesz opiekę naprzemienną nad Twoim dzieckiem, jest to okoliczność, która uzasadnia obniżenie alimentów.

Zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb dziecka

Wysokość zasądzonych alimentów na rzecz małoletniego dziecka może ulec zmianie.

Dziecko może np. zostać wyleczone z choroby lub zaprzestać rehabilitacji, czy też dziecko nie uczęszcza już do prywatnej szkoły, lecz do państwowej. Są to okoliczności, które uzasadniają obniżenie alimentów.

Przykład: Dziecko uczęszczało na korepetycje z języka angielskiego i matematyki dwa razy w tygodniu. W chwili obecnej dziecko już nie uczęszcza na zajęcia dodatkowe, a więc jego usprawiedliwione potrzeby się zmniejszyły, co powinno skutkować obniżeniem alimentów.

Najlepiej, jeśli każdy wydatek na dziecko opiszesz w osobnych podrozdziałach i wykażesz jak zmieniły się te wydatki od wydania wyroku zasądzającego alimenty.

np.

Koszt edukacji małoletniego dziecka

W momencie wydania wyroku zasądzającego alimenty na rzecz małoletniego, dziecko uczęszczało do prywatnej szkoły. Obecnie małoletnie dziecko uczęszcza do Publicznej Szkoły, wobec czego nie ponosi z tego tytułu czesnego, a więc zmniejszyły się usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego.

Koszty mieszkania małoletniego dziecka

Tutaj wskaż Sądowi, w jakim zakresie zmienił się udział małoletniego w opłatach za mieszkanie po wydaniu wyroku zasądzającego alimenty. Opisz Sądowi dlaczego zmniejszyły się opłaty. Może to być np. sytuacja, że matka dziecka nie ponosi już opłat za najem w związku z kupnem mieszkania lub wynajęła tańsze mieszkanie bądź wyprowadziła się z małoletnim do rodziców czy znajomych. Jeżeli np. małoletnie dziecko mieszka poza rodzicem także z innymi osobami np. z bratem, siostrą, rodzicem czy znajomym – zawsze musisz koszty mieszkania podzielić przez wszystkie osoby mieszkające w domu/mieszkaniu aby obliczyć udział małoletniego.

Przykład: w chwili wydania przez Sąd Rejonowy wyroku zasądzającego alimenty na rzecz małoletniego dziecka matka dziecka mieszkała z małoletnim dzieckiem w wynajmowanym mieszkaniu, gdzie najem wynosi 3.000 zł. Obecnie matka dziecka kupiła/dostała mieszkanie więc nie musi ponosić kosztów za najem. Jest to zmniejszona usprawiedliwiona potrzeba małoletniego, która nie istniała w chwili wydawania wyroku zasądzającego alimenty, a która jest okolicznością uzasadniającą obniżenie alimentów przez Sąd.

Koszt leczenia dziecka

Tutaj porównaj sytuację z chwili wydania wyroku zasądzającego alimenty na rzecz małoletniego dziecka z obecną sytuacją. Jeśli po wydaniu wyroku dziecko wyzdrowiało, nie wymaga już rehabilitacji lub przestało brać kosztowne leki opisz to w tym punkcie.

Aby pozew był bardziej czytelny opisując każdy wydatek, który uległ zmianie, porównaj koszty jakie przedstawicielka ustawowa małoletniego dziecka ponosiła w momencie wydania wyroku zasądzającego alimenty na rzecz małoletniego z kosztami jakie ponosi w chwili obecnej.

Musisz pamiętać, że zmiana orzeczenia zasądzającego alimenty przez sąd jest możliwa jedynie w razie zmiany stosunków po jego wydaniu. Ustalenie czy i do takiej zmiany doszło następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami uprzednio istniejącymi. A zatem postępowanie dowodowe ma charakter porównawczy tego, co było podstawą zasądzenia alimentów w poprzedniej sprawie, z tym co się zmieniło po wydaniu wyroku.

Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do alimentacji

Do zmniejszenia możliwości zarobkowych dochodzi w sytuacji, gdy po wydaniu wyroku zasądzającego alimenty na rzecz małoletniego np.

• zostaniesz zwolniony z pracy;
• Twoje zarobki ulegną obniżeniu;
• zostałeś przeniesiony na niższe stanowisko służbowe;
• uzyskujesz mniejsze dochody z prowadzonej przez Ciebie działalności gospodarczej;
• orzeczono wobec Ciebie całkowitą lub częściową niezdolność do pracy;
• powstała konieczność przyjmowania przez Ciebie drogich leków czy poddanie się kosztownej rehabilitacji;
• urodziło Ci się kolejne dziecko;

W powyższych sytuacjach dochodzi do zmniejszenia się Twoich możliwości zarobkowych i majątkowych.

Musisz jednak pamiętać, iż przez możliwości zarobkowe należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane przez zobowiązanego, ale zarobki i dochody, które osoba zobowiązana powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych (wyrok SN z 9 stycznia 1959 rok, III Cr 212.58). Dlatego, jeżeli celowo zwolnisz się z pracy, żeby uniknąć obowiązku alimentacyjnego wobec swojego dziecka, taka okoliczność nie będzie brana pod uwagę przez Sąd.

Pamiętaj również, że jedynie istnienie ważnego powodu do zmiany zatrudnienia na mniej zyskowne powodującej zmniejszenie się Twoich zarobków może stanowić podstawę do żądania obniżenia alimentów na podstawie art. 138 KRO, chyba, że pogorszeniu się Twojej sytuacji zarobkowej odpowiada równoznaczny wzrost potrzeb małoletniego dziecka, a zasądzone na rzecz małoletniego dziecka alimenty nie przekraczają Twoich możliwości zarobkowych i majątkowych (wyrok SN z dnia 12 marca 1973, III CRN 6/73),

Do pozwu o obniżenie alimentów koniecznie załącz wszelkie dokumenty, które świadczą, iż Twoje możliwości zarobkowe i majątkowe się zmniejszyły. Porównaj dochody jakie uzyskiwałeś na dzień wydania wyroku zasądzającego alimenty na rzecz małoletniego dziecka z obecnymi dochodami.

Zwiększenie sprawowania przez Ciebie pieczy nad małoletnim dzieckiem

Tutaj opisz w jaki sposób zwiększyły się Twoje kontakty z małoletnim dzieckiem od momentu wydania przez Sąd wyroku zasądzającego alimenty na rzecz małoletniego dziecka. Jeśli teraz sprawujesz opiekę nad małoletnim dzieckiem w większym zakresie, to w ten sposób w części realizujesz swój obowiązek alimentacyjny i alimenty powinny ulec obniżeniu.

Zgodnie z art. 135 § 2. krio „wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego”

Przykład: Sąd zasądził od Ciebie na rzecz małoletniego dziecka kwotę 3.000 złotych tytułem alimentów, a Ty nie sprawowałeś opieki nad małoletnim w żadnym zakresie. W chwili obecnej sprawujesz pieczę nad małoletnim 1 raz w tygodniu (np. we wtorek) i w co drugi weekend miesiąca od piątku do niedzieli. W związku z tym sprawujesz pieczę nad małoletnim 10 dni w miesiącu, a zatem alimenty powinny ulec obniżeniu o 1/3 ( 10 dni z 30 dni to 1/3), a więc o 1000 zł, z uwagi na Twoje osobiste starania w utrzymanie i wychowanie małoletniego dziecka.

Opłaty i wydatki od pozwu

Musisz pamiętać, że składając pozew o obniżenie alimentów musisz dokonać opłaty od pozwu. Opłata będzie wynosić 5 % wartości przedmiotu sporu (art. 13 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych)

Zatem jeżeli wartość przedmiotu spory wynosi np. 5.000 zł, opłata będzie wynosić 250 zł. Jeżeli nie dokonasz opłaty narazisz się na zwrot pozwu. Wtedy Sąd wyda zarządzenie o zwrocie pozwu i w terminie 7 dni będziesz zobowiązany do uiszczenia brakującej opłaty pod rygorem zwrotu pozwu.

Podpis

Pozew musi być własnoręcznie podpisany. Pozew niepodpisany powoduje, że Sąd wezwie Cię do uzupełnienia braków formalnych. Od momentu wezwania masz 7 dni na uzupełnienie pozwu. Taka sytuacja powoduje, że postępowanie się przedłuży.

Wymienienie załączników

Musisz również pamiętać o dołączeniu dokumentów, na które powołujesz się w pozwie o obniżenie alimentów oraz o konieczności wskazania ich w spisie załączników. Do pozwu dołącz również jego odpis dla strony przeciwnej oraz kserokopie załączników. Z art. 126 § 1 pkt 5 k.p.c wynika, że każde pismo procesowe, a zatem również pozew, powinno zawierać wymienienie załączników. W związku z powyższym, każdy dokument na który powołujesz się w pozwie i załączasz go do pisma powinien być wymieniony w spisie załączników.