Apelacja od wyroku skazującego za popełnienie wykroczenia z art. 87 § 1 k.w. z wnioskiem o zmianę orzeczenia poprzez odstąpienie od orzeczenia środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych

Na wstępie należy podkreślić, że wedle art. 103 § 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia: „od wyroku sądu pierwszej instancji służy stronom apelacja, chyba że ustawa stanowi inaczej”. Zgodnie z art. 105 § 1 wspomnianego aktu normatywnego: „apelację wnosi się na piśmie w terminie 7 dni od daty otrzymania wyroku wraz z uzasadnieniem, chyba że ustawa stanowi inaczej”. Natomiast, w sytuacji, w której uzasadnienie wyroku zostało przedstawione wyłącznie w formie ustnej, apelację wnosi się na piśmie w terminie 7 dni od daty otrzymania wyroku wraz z przekładem tego uzasadnienia, co potwierdza treść art. 105 § 1a Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Niniejsze oznacza, że w przypadku wydania wyroku skazującego za popełnienie wykroczenia z art. 87 § 1 Kodeksu wykroczeń, tj. prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, obwiniony ma prawo do wniesienia apelacji od przedmiotowego orzeczenia w terminie 7 dni od daty otrzymania rozstrzygnięcia Sądu I instancji wraz z uzasadnieniem bądź jego przekładem.

W sytuacji, w której obwiniony nie zgadza się z karą i środkami karnymi wymierzonymi przez Sąd, tj. zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, ma on prawo jako strona postępowania wnieść apelację do Sądu odwoławczego za pośrednictwem Sądu I instancji.

Warto zauważyć, iż w przypadku uznania obwinionego za winnego wykroczenia z art. 87 § 1 Kodeksu wykroczeń, Sąd zgodnie z art. 87 § 3 niniejszego aktu normatywnego orzeka wobec niego obligatoryjnie (obowiązkowo) zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Zgodnie z art. 29 § 1 Kodeksu wykroczeń: „zakaz prowadzenia pojazdów wymierza się w miesiącach lub latach, na okres od 6 miesięcy do 3 lat”.

Jednakże, wedle dyspozycji normy prawnej zawartej w art. 39 § 1 Kodeksu wykroczeń: „w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie można - biorąc pod uwagę charakter i okoliczności czynu lub właściwości i warunki osobiste sprawcy - zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary albo odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego”.

W związku z powyższym, w sytuacji, w której Sąd I instancji orzeknie wobec obwinionego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, gdy charakter i okoliczności czynu, właściwości i warunki osobiste sprawcy uzasadniały odstąpienie od wymierzenia w/w przedmiotowego środka karnego, obwiniony ma prawo odwołania się od tego orzeczenia, wnosząc apelację do Sądu II instancji.

Nie sposób nie podnieść, że obwiniony mający uzasadnione zastrzeżenia co do orzeczonego wobec niego zakazu prowadzenia pojazdów, składając wniosek o uzasadnienie wyroku, winien wskazać, iż wniosek ten dotyczy wyłącznie rozstrzygnięcia w zakresie orzeczonego środka karnego.

Sporządzając apelację od wyroku w każdej sprawie karnej o wykroczenie, należy mieć na uwadze, iż apelacja powinna czynić zadość wymaganiom stawianym dla pism procesowych, określonym w art. 119 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, tj. powinna zawierać:

• oznaczenie organu, do którego jest kierowana (np. do Sądu Okręgowego w Warszawie, al. Solidarności 127 Warszawa, za pośrednictwem Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w Warszawie, III Wydziału Karnego),
• oznaczenie sprawy (podanie sygnatury akt Sądu I instancji, np. III W 215/16),
• oznaczenie oraz adres wnoszącego apelację (np. Jan Kowalski ul. Kwiatowa 1, 03-340 Warszawa, obwiniony o wykroczenie z art. 87 § 1 Kodeksu wykroczeń)
• treść;
• datę i podpis wnoszącego apelację;

a nadto zgodnie z art. 427 Kodeksu postępowania karnego w zw. art. 109 § 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, powinna zawierać:

• wskazanie zaskarżonego wyroku (np. wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w Warszawie z dnia 05 listopada 2016 roku, w sprawie o sygn. III W 215/16;
• określenie, czego apelujący się domaga (np. „wnoszę o zmianę zaskarżonego wyroku w części tj. w zakresie pkt II poprzez odstąpienie od wymierzenia wobec mojej osoby środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych”.)
• wskazanie zarzutów i ich uzasadnienie.

Zauważyć należy, iż zarzuty oraz ich uzasadnienie stanowią fundament każdej apelacji.

Zgodnie z art. 438 Kodeksu postępowania karnego w zw. z art. 109 § 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, apelację można oprzeć o następujące zarzuty:

obrazę przepisów prawa materialnego (tj. naruszenie konkretnego przepisu Kodeksu wykroczeń );

obrazę przepisów postępowania (tj. przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia lub Kodeksu postępowania karnego);

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia (chodzi o naruszenie zasad logicznego rozumowania, wyciągnięcie wniosków odmiennych, aniżeli nakazywałby zebrany materiał dowodowy itp.);

rażącą niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka.

Zważywszy na powyższe, wskazać należy, iż przypadku, gdy obwiniony kwestionuje orzeczony wobec niego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych winien zarzucić Sądowi I instancji w oparciu o art. 438 pkt 3 Kodeksu postępowania karnego w zw. z art. 109 § 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, błąd w ustaleniach faktycznych polegający na naruszeniu przez Sąd I instancji zasad logicznego rozumowania oraz wyciągnięcie wniosków odmiennych, aniżeli nakazywałby zebrany materiał dowodowy, tj. niezastosowaniu instytucji odstąpienia od wymierzenia środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych określonej w art. 39 § 1 Kodeksu wykroczeń, podczas gdy okoliczności zdarzenia, w szczególności czas, miejsce, wysokość stężenia alkoholu w organizmie obwinionego, jak również właściwości i warunki osobiste obwinionego, winny skutkować odstąpieniem od wymierzenia środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Uzasadniając tak sformułowany zarzut, skarżący powinien dokładnie opisać okoliczności, które przemawiają jednoznacznie za zasadnością zastosowania instytucji odstąpienia od wymierzenia środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

W tym zakresie należy zwrócić szczególną uwagę na:

• miejsce popełnienia wykroczenia (mniejszy stopień społecznej szkodliwości wystąpi w przypadku drogi jednopasmowej, mało uczęszczanej);
• porę, w jakiej doszło do popełnienia wykroczenia (mniejszy stopień społecznej szkodliwości wystąpi w przypadku gdy zdarzenie miało miejsce poza godzinami tzw. szczytu, np. o 5.00 rano czy 22.00 wieczorem);
• natężenie ruchu w chwili zdarzenia (im mniejsze natężenie ruchu pieszych i pojazdów, tym mniejszy stopień społecznej szkodliwości);
• właściwości i warunki osobiste sprawcy, w tym zwłaszcza:

1. dotychczasową niekaralność;
2. ustabilizowany sposób życia – stała praca, rodzina;
3. aktywność charytatywną i społeczną;

• konsekwencje orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów: utrata pracy, brak możliwości znalezienia zatrudnienia.

Na koniec warto mieć na uwadze, iż podnosząc omawiany zarzut, skarżący powinien sformułować wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczonego zakazu prowadzenia samochodów, poprzez odstąpienie od wymierzenia środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.