Wniosek do Prokuratury o zwrot zatrzymanego pojazdu w związku z jego kradzieżą na szkodę prawowitego właściciela

Artykuł ten postanowiłem napisać, gdyż niewiele osób wie, że możliwe jest nabycie prawa własności pojazdu skradzionego właścicielowi na podstawie umowy zawartej z osobą nieuprawnioną do sprzedaży pojazdu w określonych okolicznościach.

Jeżeli jesteś w sytuacji, w której kupiłeś pojazd w pełnym przekonaniu o jego legalnym pochodzeniu oraz o legalnym pochodzeniu wszelkich jego części składowych, a następnie okazało się, że samochód ten jest kradziony, bądź jego części składowe pochodzą z przestępstwa kradzieży – spełniając warunki wskazane w niniejszym artykule, możesz stać się jego właścicielem. Nawet jeżeli sprawdziłeś pojazd we wszelkich ogólnodostępnych bazach, czy generatorach VIN i nic nie wskazywało, na to że zakupiony przez Ciebie pojazd pochodzi z kradzieży, a jednak okazało się, że pojazd pochodzi z przestępstwa, możesz stać się jego właścicielem. Gdy Policja bądź Prokurator zatrzymują nabyty przez Ciebie pojazd, informując Cię, iż samochód ten był przedmiotem kradzieży, nie oznacza to jednak, że musisz pożegnać się ze swoim pojazdem.

Przy zachowaniu szeregu warunków umowa zawarta z osobą nie będącą właścicielem samochodu i nie uprawnioną do jego sprzedaży jest w pełni skuteczna, tj. na jej podstawie kupujący staje się właścicielem pojazdu skradzionego poprzedniemu właścicielowi.

Polskie prawo pozwala na tego typu czynność. Stanowi o tym art. 169 Kodeksu Cywilnego. W niniejszym przepisie wskazane są warunki niezbędne do nabycia własności pojazdu od osoby nieuprawnionej do jego sprzedaży.

Przepis art. 169 § 2 k.c. stanowi, że: „gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego”.

Zgodnie z powyższym przepisem prawa, aby nabyć prawo własności do kradzionego pojazdu należy spełnić następujące warunki:

• zawarcie umowy sprzedaży pojazdu,
• wydanie pojazdu kupującemu,
• dobra wiara kupującego,
• upływ 3 (trzech) lat od daty utraty pojazdu przez prawowitego właściciela.

Dobra wiara kupującego

O ile samo zwarcie umowy i wydanie pojazdu nie rodzi żadnych wątpliwości, o tyle dobra wiara kupującego pojazd musi być udowodniona. Powstaje więc pytanie od czego zależy dobra wiara?

Dobra wiara nabywcy samochodu oznacza usprawiedliwione przekonanie kupującego, że osoba, od której zakupił samochód była jego właścicielem.

To przekonanie musi być usprawiedliwione, co oznacza, że okoliczności, w jakich doszło do zakupu auta nie nasuwały podejrzenia co do nielegalnego pochodzenia pojazdu. Dobra wiara nabywcy pojazdu jest zachowana, jeżeli inny rozsądny, racjonalnie postępujący człowiek na jego miejscu również nie nabrałby podejrzeń co do pochodzenia kupowanego pojazdu. Dobra wiara nabywającego samochód nie może budzić wątpliwości.

Wskazać należy również na okoliczność, iż cena samochodu w momencie zakupu powinna odpowiadać cenie rynkowej za tego typu pojazd. Po drugie żadne okoliczności nie mogą wskazywać na możliwość pochodzenia samochodu lub jakichkolwiek jego części z przestępstwa. Musisz wskazać, że dołożyłeś wszelkiej staranności przy zakupie samochodu co jest związane z tym, iż nie wiedziałeś, że samochód może pochodzić z czynu zabronionego, np. sprawdziłeś pojazd przez zakupem na Policji lub w internetowym generatorze numerów VIN.

Dobra wiara kupującego musi zachodzić w momencie zakupu pojazdu oraz trwać nieprzerwanie przez całe 3 (trzy) lata licząc od daty utraty, zagubienia lub kradzieży samochodu prawowitemu właścicielowi.

Upływ 3 (trzech) lat od utraty pojazdu przez prawowitego właściciela

Skutek w postaci nabycia własności pojazdu na podstawie umowy z osobą nieuprawnioną do jego sprzedaży nastąpi dopiero z chwilą upływu 3 lat liczonych od dnia utraty, zagubienia lub kradzieży samochodu prawowitemu właścicielowi.

Nie chodzi tu więc o Twoje przekonanie co do legalności kupionego przez Ciebie pojazdu oraz o to aby przekonanie to trwało nieprzerwanie przez 3 lata od daty utraty auta przez jego prawowitego właściciela. Możesz znaleźć się w sytuacji, gdzie kupisz samochód od osoby nieuprawnionej do jego posiadania w chwili gdy upłynął już 2 letni czas od utraty pojazdu przez prawowitego właściciela. W tym wypadku dla spełnia przesłanki z art. 169 k.c. musisz posiadać pojazd w dobrej wierze jeszcze przez 1 rok, aby stać się jego właścicielem. Istotnym jest tutaj upływ 3 lat od dnia utraty, zagubienia lub kradzieży samochodu prawowitemu właścicielowi. Nie ma znaczenia ile osób i kto był w posiadaniu tego pojazdu przed Tobą, liczy się czas (3 letni termin) od czasu utraty przez prawowitego właściciela.

Jeżeli jednak w ciągu tych 3 lat wyjdzie na jaw okoliczność podważająca legalność pojazdu, przykładowo wyjdzie na jaw, iż auto jest przedmiotem przestępstwa kradzieży, (np. samochód zostanie zatrzymany przez Policję jako poszukiwany), wówczas dobra wiara upada i w świetle art. 169 k.c. nie nabędziesz własności tego samochodu.

Jeżeli zatem:

• kupiłeś pojazd od osoby nie będącej jego prawowitym właścicielem,
• kupiłeś pojazd w dobrej wierze, tzn. nic nie wskazywało na nielegalne pochodzenie pojazdu (byłeś przekonany, że kupiłeś pojazd od osoby uprawnionej do jej sprzedaży, a więc od jego właściciela - „dobra wiara kupującego”),
• upłynęło 3 lata od jego utraty przez prawowitego właściciela,

- wówczas z chwilą upływu tych 3 (trzech) lat od utraty pojazdu przez prawowitego właściciela stajesz się jego nowym właścicielem.

W przypadku kiedy wszystkie z powyższych warunków są w Twojej sprawie spełnione, wówczas w przypadku kiedy po upływie 3 lat od utraty, zagubienia lub kradzieży samochodu prawowitemu właścicielowi, Policja lub Prokurator zatrzymuje Twój pojazd (np. okazuje się że nabyty przez Ciebie samochód jest kradziony), wtedy możesz wystąpić do właściwego organu, który zatrzymał Twój samochód z wnioskiem o zwrot dowodu rzeczowego. Występując z takim wnioskiem wskazujesz, iż jesteś jego właścicielem, gdyż wypełniłeś przesłanki z art. 169§ 2 k.c.

Wniosek o zwrot zatrzymanego jako dowód rzeczowy w sprawie pojazdu należy skierować do właściwej miejscowo i rzeczowo Prokuratury. Wskazać należy, iż postępowanie w sprawie zakupionego przez Ciebie kradzionego samochodu będzie prowadzić Policja, jednakże to zawsze Prokurator będzie nadzorował to postępowanie i zatwierdzał lub wydawał stosowne decyzje i postanowienia. Dlatego też pismo powinieneś skierować do Prokuratury, która prowadzi postępowanie w sprawie zakupionego przez Ciebie pojazdu. Można to ustalić między innymi z treści postanowienia o zatrzymaniu pojazdu jako dowodu rzeczowego w sprawie. Pismo takie można wysłać pocztą (listem poleconym) na adres Prokuratury bądź złożyć osobiście na biurze podawczym Prokuratury. Jeżeli składasz pismo osobiście w siedzibie Prokuratury pamiętaj, aby oprócz oryginału pisma mieć ze sobą także kopie tego pisma. Składając oryginał pisma poproś o przybicie pieczątki tzw. prezentaty również na kopii, którą zachowujesz dla siebie. Jest to istotne aby mieć potwierdzenie złożenia tego pisma.

Do niniejszego wniosku należy załączyć kopie dokumentów, jeżeli nie oddałeś ich funkcjonariuszom Policji lub Prokuratorowi i jesteś w ich posiadaniu, np.: umowa sprzedaży, czy pismo potwierdzające okoliczności utraty pojazdu przez prawowitego właściciela, bądź też dokumenty potwierdzające, że sprawdzałeś pojazd przed zakupem np. na Policji, w bazie Krajowego Systemu Informacji Policji czy Systemie Informacyjnym Schengen.

Wniosek taki możesz złożyć, gdy uzyskasz informację o tym, iż zakupiony przez Ciebie samochód został utracony, zgubiony lub skradziony poprzedniemu właścicielowi, a Ty spełniasz wskazane powyżej przesłanki.

Do wniosku należy załączyć dokumenty, jeżeli jesteś w ich posiadaniu tj. umowa sprzedaży, pismo potwierdzające okoliczności utraty pojazdu przez prawowitego właściciela bądź też dokumenty potwierdzające, że sprawdzałeś pojazd przed zakupem np. na Policji czy w systemie sprawdzania pojazdów, itp.