Zażalenie na postanowienie Sądu o odmowie zgody na blokadę alkoholową

Na wstępie należy wskazać, że wedle art. 182a § 1 Kodeksu karnego wykonawczego: „jeżeli zakaz prowadzenia pojazdów był wykonywany przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru, a w przypadku zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonego na podstawie art. 42 § 3 lub 4 Kodeksu karnego przez okres co najmniej 10 lat, sąd może orzec o dalszym wykonywaniu tego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, o której mowa w art. 2 pkt 84 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.), jeżeli postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz zachowanie w okresie wykonywania środka karnego uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. Przepis art. 182 § 1 stosuje się odpowiednio”.

Niniejsza norma prawna oznacza, że na wniosek osoby skazanej, możliwe jest skorzystanie z instytucji dalszego wykonywania orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych niewyposażonych w blokadę alkoholową.

Należy podkreślić, iż instytucja ta nie jest faktycznym skróceniem orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, a zmianą sposobu dalszego wykonywania zakazu poprzez umożliwienie skazanemu przez pozostały okres trwania w/w zakazu, kierowania pojazdami, wyposażonymi w blokadę alkoholową.

Zgodnie z art. 182a § 1 Kodeksu karnego wykonawczego, aby Sąd mógł orzec o zmianie sposobu wykonywania orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, muszą być spełnione następujące przesłanki:

1. zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych musi być wykonywany przez co najmniej połowę orzeczonego zakazu, a w przypadku zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego na podstawie art. 42 § 3 lub 4 Kodeksu karnego co najmniej 10 lat, (powyższe terminy dotyczą osób wobec, których zakaz uprawomocnił się po dniu 18 maja 2015 roku);
2. postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz zachowanie w okresie wykonywania środka karnego uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.

Koniecznym jest wskazanie, iż wydanie przez Sąd postanowienia o dalszym wykonywaniu orzeczonego zakazu poprzez zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych niewyposażonych w blokadę alkoholową ma charakter fakultatywny. Co oznacza, że pomimo złożenia przez skazanego wniosku, Sąd może odmówić wydania takiego postanowienia, jeżeli uzna, że kierowanie przez skazanego pojazdami mechanicznymi nadal zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.

Sądem właściwym do złożenia przedmiotowego wniosku, zgodnie z art. 3 § 1 Kodeksu karnego wykonawczego jest Sąd, który wydał wyrok w I instancji.

Należy podkreślić, iż w przypadku wydania postanowienia o odmowie wydania postanowienia o dalszym wykonywaniu środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, skazanemu przysługuje zażalenie na wyżej wymienione orzeczenie.

Wedle art. 20 § 2 Kodeksu karnego wykonawczego: „zażalenie wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone postanowienie; zostaje ono przekazane bezzwłocznie zarządzeniem wraz z aktami sprawy do sądu wyższej instancji, chyba że sąd orzekający w tym samym składzie przychyli się do zażalenia”, co oznacza, że skarżący postanowienie o odmowie wydania postanowienia o dalszym wykonywaniu środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, winien wnieść środek odwoławczy do Sądu wyższej instancji za pośrednictwem Sądu rozpatrującego sprawę w I instancji.

Odnośnie terminu do złożenia przedmiotowego środka odwoławczego należy wskazać, iż mając na względzie art. 1 § 2 Kodeksu karnego wykonawczego w zw. z art. 100 § 4 i art. 460 Kodeksu postępowania karnego, zażalenie na postanowienie o odmowie wydania postanowienia o dalszym wykonywaniu środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową wnosi się w terminie:

• 7 dni od dnia ogłoszenia rozstrzygnięcia, jeżeli byliśmy obecni na ogłoszeniu orzeczenia;
• 7 dni od dnia doręczenia postanowienia, jeżeli nie byliśmy obecni na ogłoszeniu orzeczenia.

Nie sposób nie zaakcentować, że sporządzając zażalenie na postanowienie w każdej sprawie karnej, należy mieć na uwadze, iż zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom stawianym pismom procesowym, określonym w art. 119 Kodeksu postępowania karnego, tj. powinno zawierać:

• oznaczenie organu, do którego jest kierowane (np. do Sądu Okręgowego w Warszawie, al. Solidarności 127 Warszawa, za pośrednictwem Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w Warszawie, III Wydziału Karnego),
• oznaczenie sprawy (podanie sygnatury akt Sądu I instancji, np. III Ko 215/16),
• oznaczenie oraz adres wnoszącego zażalenie (np. Jan Kowalski ul. Kwiatowa 1, 03-340 Warszawa,
• treść;
• datę i podpis wnoszącego zażalenie;

a nadto zgodnie z art. 427 Kodeksu postępowania karnego powinno zawierać :

• wskazanie zaskarżonego orzeczenia (np. postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w Warszawie z dnia 05 listopada 2016 roku, w sprawie o sygn. III Ko 215/16;
• określenie, czego skarżący się domaga;
• wskazanie zarzutów i ich uzasadnienie.

Podnieść należy, że zarzuty oraz ich uzasadnienie stanowią fundament każdego zażalenia.

Wedle art. 438 Kodeksu postępowania karnego, zażalenie można oprzeć o następujące zarzuty:

• obrazę przepisów prawa materialnego (tj. naruszenie konkretnego przepisu Kodeksu karnego );
• obrazę przepisów postępowania (tj. przepisów Kodeksu postępowania karnego);
• błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia (chodzi o naruszenie zasad logicznego rozumowania, wyciągnięcie wniosków odmiennych, aniżeli nakazywałby zebrany materiał dowodowy itp.);
• rażącą niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka.

W sytuacji, w której skazany nie zgadza się z rozstrzygnięciem Sądu I instancji w zakresie odmowy wydania postanowienia o dalszym wykonywaniu środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, powinien w oparciu o dyspozycję zawartą w art. 1 § 2 Kodeksu karnego wykonawczego w zw. z art. 438 § 3 Kodeksu postępowania karnego zarzucić Sądowi I instancji błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, podczas gdy należyta ocena okoliczności sprawy, tj. postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz zachowanie w okresie wykonywania środka karnego uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji, winny prowadzić do uznania, iż uzasadnione jest wydanie postanowienia o dalszym wykonywaniu tego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową.

W tym zakresie należy zwrócić szczególną uwagę na:

• postawę, właściwości i warunki osobiste skazanego (wiek, sytuacja rodzinna, sytuacja zawodowa, stan zdrowia, itp.);
• zachowanie skazanego w okresie wykonywania środka karnego (np. brak naruszenia porządku prawnego, działalność charytatywna, aktywność społeczna);
• konsekwencje wydania postanowienia o dalszym wykonywaniu tego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową: utrata pracy, brak możliwości znalezienia zatrudnienia.

Na koniec warto mieć na uwadze, iż podnosząc omawiany zarzut, skarżący powinien sformułować wniosek o zmianę zaskarżonego postanowienia i orzeczenie o dalszym wykonywaniu przedmiotowego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową.