Apelacja od wyroku skazującego za jazdę po alkoholu – wzór

Rozpoczynając rozważania w przedmiocie postępowania odwoławczego od wyroku skazującego za popełnienie przestępstwa z art. 178a § 1 Kodeksu karnego należy wskazać, że zgodnie z art. 444 Kodeksu postępowania karnego: „od wyroku sądu pierwszej instancji stronom, a pokrzywdzonemu od wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, wydanego na posiedzeniu przysługuje apelacja”. Wedle art. 445 § 1 wyżej wymienionego aktu normatywnego: „termin do wniesienia apelacji wynosi 14 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu wyroku z uzasadnieniem”.

W związku z powyższym, w przypadku wydania przez Sąd I instancji wyroku skazującego za popełnienie przestępstwa z art. 178a § 1 Kodeksu karnego, tj. prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, oskarżony ma prawo do wniesienia apelacji od przedmiotowego orzeczenia w terminie 14 dni od daty doręczenia w/w osobie wyroku z uzasadnieniem.

Instytucja warunkowego umorzenia postępowania karnego polega na tym, iż Sąd uznaje oskarżonego za winnego zarzucanego mu w akcie oskarżenia przestępstwa z art. 178a § 1 Kodeksu karnego. Jednakże, z powodu zaistnienia konkretnych przesłanek, odstępuje od wydania wyroku skazującego i wydaje wyrok warunkowo umarzający prowadzone wobec sprawcy postępowanie karne.

Konsekwencją prawną niniejszego orzeczenia jest to, że sprawca przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości pomimo wydanego wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne zachowuje status osoby niekaranej za popełnione umyślnie przestępstwo, co oznacza, iż nie będzie figurował jako osoba skazana w karcie karnej.

Nie sposób nie wskazać, że instytucja warunkowego umorzenia postępowania karnego została uregulowana w art. 66 Kodeksu karnego oraz w art. 67 niniejszego aktu normatywnego. Zaznaczenia wymaga okoliczność, iż warunkowe umorzenie postępowania jest możliwe jedynie w przypadku sprawcy przestępstwa, który jest osobą niekaraną za przestępstwo popełnione umyślnie.

W myśl art. 66 Kodeksu karnego:

„§ 1. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

§ 2. Warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności”.

W przypadku, w którym Sąd uzna oskarżonego za winnego zarzucanego mu przestępstwa prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości i na tej podstawie wymierzy mu karę, oskarżony, który nie zgadza się z niniejszym orzeczeniem uważając, iż zaszły podstawy do zastosowania przez Sąd instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego może odwołać się od wydanego rozstrzygnięcia wnosząc apelację do Sądu II instancji za pośrednictwem Sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie w terminie 14 dni od otrzymania wyroku wraz z uzasadnieniem.

Zapadły w sprawie wyrok Sądu I instancji można zaskarżyć w całości (gdy kwestionuje się całość orzeczenia) lub w części (gdy kwestionuje się jedynie orzeczoną karę, środek karny, środek kompensacyjny). W związku z powyższym, podkreślić należy, iż składając wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku, oskarżony powinien wskazać, czy wniosek ten dotyczy całości wyroku, czy jedynie rozstrzygnięcia w przedmiocie kary i środka karnego.

Zważywszy na powyższe, w przypadku, w którym oskarżony zamierza kwestionować fakt wydania wobec niego wyroku skazującego (zamiast wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne), powinien wskazać, że wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku dotyczy całości rozstrzygnięcia Sądu I instancji.

Podkreślenia wymaga fakt, że sporządzając apelację od wyroku w każdej sprawie karnej o przestępstwo, należy mieć na uwadze, iż apelacja powinna czynić zadość wymaganiom stawianym pismom procesowym, określonym w art. 119 Kodeksu postępowania karnego, tj. powinna zawierać:

• oznaczenie organu, do którego jest kierowana (np. do Sądu Okręgowego w Warszawie, al. Solidarności 127 Warszawa, za pośrednictwem Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w Warszawie, III Wydziału Karnego),
• oznaczenie sprawy (podanie sygnatury akt Sądu I instancji, np. III K 215/16),
• oznaczenie oraz adres wnoszącego apelację (np. Jan Kowalski ul. Kwiatowa 1, 03-340 Warszawa, oskarżony o przestępstwo z art. 178a § 1 Kodeksu karnego)
• treść;
• datę i podpis wnoszącego apelację;

a nadto zgodnie z art. 427 Kodeksu postępowania karnego powinna zawierać:

• wskazanie zaskarżonego wyroku (np. wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w Warszawie z dnia 05 listopada 2016 roku, w sprawie o sygn. III K 215/16;
• określenie, czego apelujący się domaga (np. „wnoszę o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I poprzez warunkowe umorzenie postępowania karnego na następujących zasadach …”);
• wskazanie zarzutów i ich uzasadnienie.

Podnieść należy, że zarzuty oraz ich uzasadnienie stanowią fundament każdej apelacji.

Wedle art. 438 Kodeksu postępowania karnego, apelację można oprzeć o następujące zarzuty:

obrazę przepisów prawa materialnego (tj. naruszenie konkretnego przepisu Kodeksu karnego );

obrazę przepisów postępowania (tj. przepisów Kodeksu postępowania karnego);

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia (chodzi o naruszenie zasad logicznego rozumowania, wyciągnięcie wniosków odmiennych, aniżeli nakazywałby zebrany materiał dowodowy itp.);

rażącą niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka.

W praktyce, zasadą jest, iż podstawą odmowy zastosowania wobec oskarżonego instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego w sprawie o przestępstwo prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości jest uznanie, iż stopień społecznej szkodliwości zarzucanego oskarżonemu czynu jest wysoki. W tym zakresie decydujące znaczenie ma stopień stężenia alkoholu w organizmie oskarżonego.

W związku z tym, w sytuacji, w której oskarżony nie zgadza się z rozstrzygnięciem Sądu I instancji w zakresie wydania wobec niego wyroku skazującego, powinien w oparciu o dyspozycję zawartą w art. 438 § 3 Kodeksu postępowania karnego zarzucić Sądowi I instancji błąd w ustaleniach faktycznych, mający istotny wpływ na treść orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż stopień społecznej szkodliwości, czas popełnienia przestępstwa oraz warunki osobiste oskarżonego, nie uzasadniają warunkowego umorzenia postępowania, podczas gdy strona przedmiotowa, sposób i okoliczności popełnienia czynu, jak również motywacja sprawcy, przemawiają za zastosowaniem instytucji warunkowego umorzenia postępowania wobec oskarżonego.

Zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych i Sądu Najwyższego, dopuszczalnym jest połączenie zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych z zarzutem określonym w art. 438 § 2 Kodeksu postępowania karnego, tj. naruszeniem przepisów prawa procesowego. Niedopuszczalnym jest natomiast zarzucenie Sądowi I instancji obrazy prawa materialnego, tj. art. 66 Kodeksu karnego, który reguluje instytucję warunkowego umorzenia postępowania karnego. Trzeba bowiem mieć na uwadze, iż zarzut obrazy prawa materialnego może być skutecznie postawiony tylko wówczas, gdy dany przepis prawa materialnego nakłada na Sąd obowiązek określonego działania. Zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania karnego, zależy tymczasem od swobodnej decyzji Sądu, stąd rozstrzygnięcie Sądu w tym zakresie może być kwestionowane wyłącznie w drodze zarzutu naruszenia prawa procesowego bądź błędu w ustaleniach faktycznych.

W uzasadnieniu podniesionych zarzutów, skarżący powinien dokładnie opisać uchybienia Sądu I instancji skutkujące poczynieniem błędnych ustaleń faktycznych i w konsekwencji nie zastosowaniem instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego. W tym zakresie należy zwrócić szczególną uwagę na wszystkie okoliczności wpływające na stopień społecznej szkodliwości czynu, w tym:

• miejsce popełnienia przestępstwa (mniejszy stopień społecznej szkodliwości wystąpi w przypadku drogi jednopasmowej, mało uczęszczanej);
• porę, w jakiej doszło do popełnienia przestępstwa (mniejszy stopień społecznej szkodliwości wystąpi w przypadku gdy zdarzenie miało miejsce poza godzinami tzw. szczytu, np. o 5.00 rano czy 22.00 wieczorem);
• natężenie ruchu w chwili zdarzenia (im mniejsze natężenie ruchu pieszych i pojazdów, tym mniejszy stopień społecznej szkodliwości);
• stężenie alkoholu w organizmie badanego (im bliższe wartości 0,26 mg/l tym mniejszy stopień społecznej szkodliwości czynu)
• właściwości i warunki osobiste sprawcy, w tym zwłaszcza:

1. dotychczasową niekaralność;
2. ustabilizowany sposób życia – stała praca, rodzina;
3. aktywność charytatywną i społeczną;

• konsekwencje wynikające z wydania wyroku skazującego i orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w wymiarze wyższym aniżeli 1 rok.

Warto mieć na uwadze, iż podnosząc omawiany zarzut, skarżący powinien sformułować wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez warunkowe umorzenie wobec jego osoby postępowania karnego na przedstawionych przez oskarżonego warunkach, w tym orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 1 roku – kładąc nacisk w uzasadnieniu apelacji na skutki orzeczenia przez Sąd zakazu prowadzenia pojazdów w wyższym wymiarze, tj. utrata pracy, niemożność utrzymania rodziny, brak możliwości sprawowania opieki nad członkiem najbliższej rodziny niezamieszkującym wspólnie z oskarżonym.